طرح های بازچرخانی و جلوگیری از مصرف آب
توضیحات:
-
به نام خدا
بارندگی های قابل توجه بهار97 اگر چه نعمات فراوانی را برای بخش های مختلف کشور داشت اما نمی توان از تاثیر منفی آن بر افکار عمومی مبنی بر ورود به ترسالی، رفع معضل بی آبی و کم آبی و عدم نیاز به صرفه جویی و مدیریت مصرف غافل شد، ذهنیتی که اصلاح آن نیازمند ورود کارشناسان، دستگاه های مرتبط و رسانه های جمعی است.
درحالی که بیش از ۵۰ درصد جمعیت جهان با کمبود و گاه بحران آب مواجه هستند، تأمین منابع آبی شیرین پایدار، به معضلی بزرگ در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و ادامه این وضعیت تبعات خطرناک و گاه جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
افزایش جمعیت و زندگی صنعتی به کاهش منابع آبی منجر شده، از طرفی نیز افزایش دمای کره زمین موجب خشکسالی‌های متوالی، سیل و مضاعف شدن مشکل کم آبی در ایران شده است که در صورت مدیریت نشدن این منابع و عدم رعایت الگوی مصرف به خصوص در بخش کشاورزی و خانگی باید منتظر بحران‌های جدی در بخش‌های مختلف بود.
مردم استان زنجان در حالی که طی سال‌های گذشته با کاهش بارش‌های زمستانی و بهاری مواجه بودند، بهار امسال بارش‌های قابل ملاحظه‌ای را تجربه کردند به طوری که میزان بارش در استان زنجان از اول مهرماه سال گذشته (اول سال آبی جاری) تا یک تیر ماه جاری بیش از ۴۱۵ میلی‌متر بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۹ درصد و در مقایسه با متوسط بلند مدت این بارندگی‌ها ۳۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد و در ۵۱ سال اخیر، این بارندگی‌ها بی سابقه بوده است.
با وجود این میزان بارندگی، دبیر شورای حفاظت منابع آب استان زنجان نیز تاکید دارد که این بارندگی‌ها به معنای حل مشکل کم آبی نیست.
بحران آب از منظر مدیریت آب، تابعی از میزان مصرف آب از منابع قابل دسترس است و در سطح دنیا فرمولی برای آب قابل برنامه ریزی وجود دارد و آن هم این است که اگر میزان برداشت آب از منابع تجدید شونده تا ۲۰ درصد باشد شاهد شرایط پایدار، ۴۰ درصد باشد شاهد شرایط قابل تحمل و در صورتی که بیش از ۴۰ درصد باشد وارد شرایط تنش آبی خواهیم شد.
۳ هزار و ۶۷۰ حلقه چاه غیرمجاز در زنجان بسته شد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان در این خصوص گفت: اگر برداشت آب از منابع تجدید شونده بیش از ۶۰ درصد باشد وارد بحران آبی می‌شویم، این در صورتی است که نسبت مصرف آب در کشور نسبت به پتانسیل تجدید شونده ۸۶ درصد است، بنابراین ما از مرحله بحران نیز عبور کرده‌ایم و اگر این روند ادامه داشته باشد در آینده با تبعات بسیار سنگین آن روبرو خواهیم شد.یوسف رضاپور، افزایش راندمان آب کشاورزی با رعایت الگوی کشت و مصرف، آبیاری نوین و توقف توسعه کشاورزی را از نشانه‌های مدیریت مصرف دانست و افزود: در بخش شرب هم اضافه برداشت مشهود است، بطوریکه متوسط مصرف سرانه در ایران ۲۷۸ لیتر در شبانه روز است که نسبت به متوسط مصرف دنیا کشور ما بالاترین مصرف را داریم که باید آن را تعدیل کنیم.
وی با تاکید بر این موضوع که سدهای اصلی استان از جمله تهم، گلابر، تالوار و کینه ورس در مجموع ۲۷۶ میلیون مترمکعب ورودی داشت، تصریح کرد: اگر سدهای مشمپا و شهریار هم راه‌اندازی شده بود، یک میلیارد مترمکعب به مجموع ذخایر استان افزوده می‌شد و می‌توانستیم خشکسالی را تا پنج سال آتی مدیریت کنیم. این در حالی است که در مجموع ۱۷۲ میلیون مترمکعب از منابع آب را به صورت کنترل شده رهاسازی کردیم.
رضاپور به سد مشمپا اشاره کرد و افزود: این سد دردست احداث است و مطالعات مجدد در مورد سد مشمپا انجام و ایرادات آن رفع شده است که در صورت تکمیل امکان ذخیره آب حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعبی وجود خواهد داشت.
وی به سهم ۶ درصدی آب شرب و ۴ درصدی صنعت در استان اشاره کرد و گفت: ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که این سهم در استان زنجان حدود ۸۴ درصد است و کشاورزی ما نیازمند هدفمندسازی کشت متناسب با بازار و ذخایر آبی است.
رضاپور در ادامه با اشاره به وضعیت تراز آب‌های زیرزمینی در استان اظهار داشت: از ۷ دشت آن ۶ دشت در حالت بحرانی قرار دارد و روند مصرف که بیش از میزان آب وارده به سفره‌های آب زیرزمینی است می‌تواند ذخایر آبی راهبردی را با بحران جدی روبه رو کند.
وی با اشاره به ضرورت تغییر الگوی کشت در بخش کشاورزی، تاکید کرد و گفت: تا زمانی که این الگو تغییر نکند و آب بهای مصرفی کشاورزان قیمت گذاری نگردد، وضعیت به همین روال ادامه خواهد داشت.
رضا پور اظهار داشت: از نظر کمی نزدیک ۴۵ درصد چاه‌های آب استان مجوز ندارند، اما در واقع مصرف بیش از حد منابع آبی و بیشترین برداشت غیر مجاز از منابع زیر زمینی آب در استان به چاه‌های مجاز ربط دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان افزود: اگر میزان مصرف آب در بخش کشاورزی مدیریت نشود، به قطع با مشکل بیابان زایی، از بین رفتن باغ‌ها، کاهش شدید آب دهی چاه‌ها، کاهش روان آب‌ها، فرونشست و از دست رفتن نفوذپذیری زمین مواجه خواهیم شد.
وی خاطرنشان کرد: برای علاج بخشی و مدیریت بحران آب، باید چاه‌های غیرمجاز مسدود و اضافه برداشت چاه‌های مجاز نیز کنترل شود و الزام به نصب کنتور هوشمند و تغذیه مصنوعی نیز در همین راستا صورت می‌گیرد.
رضاپور، افزایش راندمان کشاورزی با رعایت الگوی کشت و مصرف، آبیاری نوین و توقف توسعه کشاورزی را از نشانه‌های مدیریت مصرف دانست و افزود: در بخش شرب هم اضافه برداشت مشهود است، بطوری که متوسط مصرف سرانه در دنیا ۲۷۸ لیتر در شبانه روز است که نسبت به متوسط مصرف دنیا کشور ما بالاترین مصرف را داشته و باید در آن تعدیل صورت گیرد
در ادامه، وی با اشاره به آمار چاه‌های غیرمجاز در استان گفت: در مجموع ۱۴ هزار و ۴۶ حلقه چاه مجاز و ۶ هزارو ۶۳۷ حلقه چاه غیرمجاز در استان وجود دارد که از سال ۹۰ برخورد با متخلفین آبی شروع شده و تا پایان سال ۹۷ حدود ۳ هزار و ۶۷۰ حلقه چاه غیرمجاز آن مسدود شده و تعداد ۵۰۰ حلقه چاه فعال فاقد پروانه و مابقی جدید الحفر هستند.
این مسئول، افزود: ۲ هزار و ۱۱۱ حلقه چاه مجهز به کنتور هوشمند شده است و با افزایش ۱۳ اکیپ گشت و نظارت و فعال سازی سامانه ثبت تخلفات منابع آب در استان، سعی خواهیم کرد که با تماس‌های تلفنی صورت گرفته از سوی مردم با تخلفات برخورد کنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان گفت: حجم آب پشت چهار سد بزرگ استان زنجان در مقایسه با سال آبی گذشته ۱۱۶ میلیون مترمکعب افزایش داشته است که رقمی چشمگیر به شمار می‌آید.
رضاپور افزود: سال آبی گذشته حجم آب پشت این سدها بیش از ۱۸۸ میلیون مترمکعب بود که امسال با بارش‌های رخ داده به بیش از ۳۰۴ میلیون مترمکعب افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: سد تالوار با افزایش ۱۱۷ درصدی حجم آب نسبت به سال آبی گذشته، هم اکنون حدود ۱۵۴ میلیون مترمکعب آب در مخزن خود جا داده است که این میزان در مدت مشابه سال قبل حدود ۷۱ میلیون مترمکعب ثبت شده است.
این مسئول بابیان اینکه کل آب ورودی سد تالوار در سال آبی جاری ۱۴۳ میلیون متر مکعب بود که در مقایسه با سال آبی گذشته ۹۶۷ درصد افزایش ورودی داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: در سد کینه ورس هم ۴۳.۵ میلیون مترمکعب آب ورودی داشته‌ایم که در قیاس با سال گذشته ۳۰۲ درصد افزایش داشته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان با اشاره به اینکه حجم مخزن سد گلابر در سال آبی گذشته ۶۰ و سد تهم ۴۱ میلیون مترمکعب ثبت شده، گفت: هم اکنون نیز حجم آب سد گلابر ۷۲ و سد تهم ۶۳ میلیون مترمکعب است که افزایش خوبی به شمار می‌آید.
رضاپور اضافه کرد: کل آب ورودی سد گلابر در سال آبی جاری ۱۷.۴ و سد تهم ۳۷.۵ میلیون مترمکعب است که در قیاس با مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۳۴۲ و ۲۵۵ درصد افزایش ورودی داشته‌اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای زنجان با اشاره به حجم فعلی سدهای استان اشاره و یادآوری کرد: الان ۷۵ درصد حجم سد تهم، ۶۲ درصد سد گلابر، ۹۵ درصد سد کینه ورس و ۳۱ درصد سد تالوار آب دارند.
سطح زیر کشت محصولات جالیزی در زنجان کمتر است
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: سالانه میزان سطح زیر کشت برای محصولات جالیزی به استان‌ها ابلاغ می‌شود و این میزان سطح در بین شهرستان‌ها تقسیم بندی می‌شود.حسین عامری تاکید کرد: کشت این محصولات نباید بیشتر از میزان تعیین شده باشد.
وی یادآوری کرد: در سال زراعی ۹۷ – ۹۸ در استان زنجان سطوح ابلاغی برای کشت هندوانه یکهزار و ۷۸۵ هکتار، خربزه ۷۰۰ و خیار نیز ۸۰۰ هکتار است.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: سطح زیر کشت محصولات جالیزی بیان شده در استان کمتر از این میزان نیز هست و این مهم به معنی رعایت سطوح ابلاغی بیان شده توسط کشاورزان است.
عامری اظهار داشت: امسال هفت هزار هکتار زمین زراعی زیر کشت سیب زمینی و چهار هزار هکتار نیز زیر کشت پیاز رفته است.
وی خاطرنشان کرد: استان زنجان به لحاظ کشت محصولات جالیزی و انواع سیفی و رعایت مصرف آب مدیریت دارد.